Peroneus saltans (peroneuspees schiet uit gootje)

Aan de buitenzijde van de enkel lopen twee pezen die voor een groot deel de stabiliteit van de enkel en de voet zorgen, dit zijn de peroneus longus en de peroneus brevis. De peroneus brevis hecht zich aan de basis van het vijfde middenvoetsbeentje vast. De peroneus longus loopt via de buitenzijde van de enkel onder de voetzool helemaal naar de basis van het eerste middenvoetsbeetje toe.
De peroneus pezen liggen achter het kuitbeen in een gootje met een bandje eromheen (retinaculum) om ervoor te zorgen dat de pezen op hun plaats blijven.
 

Tijdens een enkel verstuiking klapt de voet naar binnen en drukt het kuitbeen met veel kracht op de pees. Soms kan het retinaculum hierbij beschadigd raken waardoor de pees uit het gootje over het kuitbeen naar voren kan schieten. Dit noemen we een peroneus saltans (peroneus pees schiet uit het gootje).

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken voor een peroneus saltans: 
·      Trauma zoals een enkelverstuiking.
·      Afwijkende stand van het hielbeen (holvoet).
·      Ondiepe goot waar de pees in ligt.
·      Doorgemaakte hielbeen breuk.

Klachten

Als de pees voor het eerst uit het gootje schiet is dat vaak tijdens een zwikmoment. Er is dan sprake van pijn en zwelling aan de buitenkant van de enkel. Soms is er ook een bloeduitstorting. Hierna kan het gebeuren dat bij een kleine draaibeweging de pees vaker verschiet. Mensen voelen dan vaak een schietend gevoel aan de buitenkant van de enkel en soms zie je de pees ook werkelijk uit het gootje schieten.
Doordat de pees makkelijk uit het gootje schiet is er ook een onzeker en instabiel gevoel.   

Behandeling

Er is een aantal mogelijkheden om een verspringende peroneuspees zonder operatie te behandelen. Wel is het zo bij de niet operatieve behandeling de kans om opnieuw een luxatie van de pees te krijgen hoog is. Als de pees voor de eerste keer na een verzwikking uit het gootje is geschoten kan 6 weken gips in 50% van de gevallen volledig herstel bieden.
Andere mogelijkheden zijn tijdelijke tape, steunzool en fysiotherapie.

Operatie

Het doel van de operatie is om de pees weer in het gootje te houden. Dit kan met verschillende technieken worden bereikt.
Het retinaculum kan extra strak worden gehecht. Ook kan de goot van het kuitbeen worden uitgediept.
In sommige gevallen is het nodig om een botblokje van het kuitbeen te gebruiken of een deel van een andere pees om de peroneus pezen in het gootje te houden.
 
    

Nabehandeling

Na de operatie krijgt u een onderbeengips, meestal voor 6 weken. De eerste 3 weken mag u niet op het gips lopen. U kunt krukken, een looprek of rolstoel gebruiken. De 3 weken hierop volgend zal het gips wel belast mogen worden, u krijgt een loopgips. De duur van de gipsperiode kan soms korter of juist langer zijn.
Na de gipsperiode zal gestart worden met fysiotherapie. Dit is nodig om de voet en de enkel weer soepel te krijgen. Ook zijn oefeningen nodig om de pezen weer goed te laten functioneren. Het herstel duurt ongeveer 4 tot 6 maanden. Sporten kan in het algemeen weer na 6 maanden. Afhankelijk van het type operatie kan deze periode langer zijn.


Voorbeeld van een onderbeengips.

Risico’s en complicaties

Bij elke operatie is er altijd een kans op een complicatie. De meest voorkomende complicaties die bekend zijn bij deze operatie zijn:

Recidief. Er is ca. 5% kans dat de pees toch opnieuw uit het gootje zal schieten ondanks de operatie

Wondinfectie. Hiervoor zal wondbehandeling nodig zijn en antibiotica. Bij mensen die roken is de kans op een wondinfectie of vertraagde genezing groter.

Zenuwletsel. Door de operatie kan er schade optreden van een gevoelszenuw van de voet (nervus suralis). Dit kan door rek tijdens het openhouden van de wond of doordat de zenuw vastgroeit aan het littekenweefsel. Dit zorgt soms voor een doof of juist prikkelend gevoel aan de buitenkant van de voet.

Trombose. Als gevolg van de operatie en het minder bewegen in het gips kan een trombose optreden. Hiervoor krijgt u tijdens de gipsperiode prikjes met een bloed verdunnend medicijn (fraxiparine).

CRPS (complex regionaal pijn syndroom). Na de operatie kan een langdurige heftige lichaamsreactie ontstaan aan de enkel of voet. Klachten hierbij kunnen onder andere zijn; roodheid, pijn, zwelling, en een klamme of overgevoelige huid.

Team

In het Alrijne Ziekenhuis zijn deze orthopedisch chirurgen gespecialiseerd in de behandeling van voetafwijkingen:
-       W. van Laar 
-       M. Kroon 
-       M.L.A. Morssinkhof