Patiënten met heupprothese Mallory Head tien jaar lang gevolgd.

'Ongecementeerde kunstheupsteel functioneert blijvend goed'

Met ruim 650 knie- en heupoperaties per jaar is de vakgroep orthopedie van het Rijnland Ziekenhuis Leiderdorp/Alphen aan den Rijn de grootste prothese-inbrenger in de regio. Dit jaar kregen ruim 250 patiënten een kunstheup van het type Mallory Head geïmplanteerd. Uit een follow-upstudie, waarin 150 patiënten ruim tien jaar gevolgd zijn, blijkt dat deze ongecementeerde prothese waarschijnlijk een prothese 'voor het leven' is.

In 1980 ontwikkelden de Amerikaanse artsen Thomas Mallory en Bill Head een nieuwe heupsteel. De prothese bestaat uit titanium en heeft een zogeheten hydroxy-apatiet coating. Traditionele materialen als staal en cement komen er dus niet aan te pas. Orthopedisch chirurg dr. Evert van Langelaan van het Rijnland Ziekenhuis implanteerde deze ongecementeerde heupsteel voor het eerst in 1988.

Begin jaren '90 startte de vakgroep orthopedie met het volgen van patiënten met dit type kunstheup. Zo'n 150 patiënten beantwoordden een vragenlijst en kregen regelmatig een röntgenonderzoek. Van Langelaan: 'Deze prospectieve vervolgstudie is met name bijzonder vanwege zijn lengte: een resultatenmeting van meer dan tien jaar, dat komt niet vaak voor. Bovendien zien we in zulke onderzoeken vaak dat de prothesekeuze nogal eens gewisseld wordt. In deze studie is de steel al die tijd onveranderd gebleven.'De resultaten zijn uiterst positief. De steel blijkt zich uitstekend te fixeren in het bovenbeen; meer dan tachtig procent van de patiënten heeft nooit pijn. Van Langelaan: 'De HA-coating zorgt voor een botingroei die het bovenbeen beschermt tegen slijtageproducten van de kop in de kom. Bovendien is titanium minder stijf dan staal, waardoor deze steel met name geschikt is voor actieve jonge mensen. De laatste tijd passen we deze heupprothese echter ook steeds vaker toe bij ouderen, omdat ook deze groep hogere eisen stelt aan de kwaliteit.'

De ongecementeerde Mallory Head steel is – samen met de slijtvaste keramische heupkop die de vakgroep orthopedie bij voorkeur gebruikt – duurder dan de traditionele gecementeerde stalen prothese. Van Langelaan: 'Toch gebruikt ons ziekenhuis, en vele ziekenhuizen om ons heen, deze totale heupprothese in toenemende mate omdat de resultaten zó positief zijn. Die meerprijs is relatief als je bedenkt dat revisieoperaties niet of nauwelijks meer nodig zijn. Daar komt bij dat een tweede of derde operatie natuurlijk erg onplezierig is voor de patiënt. '

Met een presentatie over deze follow-upstudie was arts-assistent orthopedie drs. Heinse Bouma een van de twee winnaars van de Wetenschapsprijs Rijnland Ziekenhuis 2005. In november 2004 promoveerde orthopeed Taco Gosens (voormalig arts-assistent in het Rijnland Ziekenhuis) aan de Universiteit van Maastricht met het proefschrift The Mallory Head HA coated femoral prosthesis; Studies on patient outcome, radiology and bone density.